Το πιο κάτω Υπόμνημα στάλθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2024 από 13 Οργανώσεις προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, με εισηγήσεις με στόχο την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου πακέτου για στήριξη και ανακούφιση των εργαζομένων και των ευάλωτων ομάδων από το ψηλό κόστος διαβίωσης:

Το πρόβλημα της ακρίβειας και η ανάγκη μέτρων για στήριξη της κοινωνίας

Στις 2 Οκτωβρίου 2023 οι οργανώσεις μας με κοινό υπόμνημα απευθύνθηκαν σε εσάς με σειρά εισηγήσεων με στόχο την εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου πακέτου για στήριξη και ανακούφιση των εργαζομένων και των ευάλωτων ομάδων από το ψηλό κόστος διαβίωσης.

Παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός το 2024 σε σύγκριση με το 2023 είναι μειωμένος και χωρίς να παραβλέπουμε τα μέτρα τα οποία κατά καιρούς έχετε εξαγγείλει παραμένει γεγονός ότι η ακρίβεια, το αυξημένο κόστος διαβίωσης, τα ψηλά επιτόκια και το αυξημένο κόστος ενοικίου και απόκτησης κατοικίας έχουν δημιουργήσει ένα ιδιαίτερα πιεστικό περιβάλλον στα νοικοκυριά.

Με βάση τα στοιχεία τα τελευταία τρία χρόνια το γενικό επίπεδο τιμών αυξήθηκε κατά 14,9%.

Στην κατηγορία στέγαση, ύδρευση, ηλεκτρικό ρεύμα, υγραέριο, καύσιμα επήλθε αύξηση κατά 28.3% ενώ στο ηλεκτρικό ρεύμα κατά 48,9%.

Την ίδια στιγμή τα έσοδα του κράτους ως αποτέλεσμα της ακρίβειας για το πρώτο εξάμηνο του 2024 έχουν αυξηθεί κατά 1 Δις σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023.

Ταυτόχρονα η Κύπρος παραμένει μια από τις χώρες με πολύ υψηλά δανειστικά επιτόκια.

Μάλιστα έχει παρατηρηθεί και το φαινόμενο της αύξησης των επιτοκίων την ώρα που η Ε.Κ.Τ αποφάσιζε την μείωση τους.

Παράλληλα, τα στοιχεία που έχει πρόσφατα ανακοινώσει η Στατιστική Υπηρεσία, επιβεβαιώνουν πως η θετική πορεία της οικονομίας δεν αντικατοπτρίζεται στις απολαβές των εργαζομένων οι οποίες παραμένουν χαμηλές, ομοίως και οι συντάξεις μεγάλου ποσοστού συνταξιούχων.

Ως αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής οι τράπεζες κερδοσκοπούν συσσωρεύοντας υπερκέρδη σε βάρος των δανειοληπτών, των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα όσα προαναφέρονται αλλά και το γεγονός ότι έχετε προχωρήσει σε τερματισμό των μέτρων που μέχρι πρόσφατα ήταν σε ισχύ (μηδενικός συντελεστής ΦΠΑ, επιδότηση ηλεκτρικού ρεύματος) επανερχόμαστε υπογραμμίζοντας την απαίτηση των οργανώσεων μας για ολοκληρωμένο πακέτο μέτρων.

Συγκεκριμένα εισηγούμαστε τα ακόλουθα:

1. Επαναφορά της κλιμακωτής επιδότησης του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας.

2. Συμπερίληψη των χαμηλοσυνταξιούχων στους δικαιούχους της ειδικής διατίμησης με κωδικό 0.8.

3. Μείωση της τιμής των καυσίμων είτε μέσα από επιδότηση της τιμής, είτε μέσα από την μείωση της φορολογίας, λαμβάνοντας υπόψη πως τα 2/3 της τιμής είναι φόροι. Αποτελεσματική παρακολούθηση των τιμών των καυσίμων.

4. Επαναφορά της ρύθμισης για μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ σε ψωμί, γάλα, αυγά, καφέ, κρέας, ζάχαρη, λαχανικά, παιδικές πάνες και πάνες ενηλίκων.

5. Φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών των τραπεζών και δημιουργία ειδικού ταμείου για επιδότηση με κοινωνικοοικονομικά κριτήρια των οικιστικών και φοιτητικών δανείων.

6. Ειδική φορολόγηση των απροσδόκητων κερδών στην παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκά πάρκα.

7. Λήψη μέτρων για αποτελεσματικό έλεγχο της αγοράς από φαινόμενα αισχροκέρδειας. Σημειώνουμε ότι, παρά το ότι ψηφίστηκε η νομοθεσία για το ekalathi εντούτοις η σχετική πλατφόρμα δεν έχει λειτουργήσει ακόμα ενώ καθυστερεί και η ψήφιση της νομοθεσίας για την εισαγωγή ανώτατης τιμής πώλησης (πλαφόν) για συγκεκριμένα είδη σε κλειστές αγορές.

8. Αύξηση του Ε.Ε.Ε και του επιδόματος ενοικίου με στόχο τουλάχιστον να καλυφθεί η διάβρωση της αγοραστικής τους αξίας λόγω πληθωρισμού.

9. Αύξηση του ορίου για σκοπούς σχεδίου ενίσχυσης χαμηλοσυνταξιούχων.

10. Αύξηση της οροφής των εισοδηματικών κριτηρίων για τα επιδόματα τέκνων, μονογονιών και για την φοιτητική χορηγία τουλάχιστον με βάση τον πληθωρισμό. Σημειώνουμε την ανάγκη ολιστικής αναθεώρησης της επιδοματικής πολιτικής με στόχο αυτή να συμβαδίζει με τις τρέχουσες πραγματικότητες και ανάγκες των εργαζομένων.

11. Προστασία της αγοραστικής αξίας των μισθών από τον πληθωρισμό και σμίκρυνση των οικονομικών ανισοτήτων. Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να παραχωρείται η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) στην πλήρη της μορφή, και να επεκταθεί ο θεσμός μέσω των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ώστε να επωφελείται της ΑΤΑ και των βασικών όρων των συλλογικών συμβάσεων το σύνολο των εργαζομένων. Επίσης θα πρέπει να γίνεται αναπροσαρμογή του Εθνικού Κατώτατου Μισθού (ΕΚΜ) με βάση την ΑΤΑ, ο οποίος επίσης θα πρέπει να αποδίδεται στην ωριαία του μορφή.

12. Ολοκληρωμένη φορολογική μεταρρύθμιση, της οποίας βασικό συστατικό θα είναι η πιο δίκαιη κατανομή μεταξύ εργασίας και κερδών στην άντληση φορολογικών εσόδων.

Επιπρόσθετα σε ότι αφορά την φορολόγηση του εισοδήματος των φυσικών προσώπων πέραν από την αναθεώρηση των φορολογικών κλιμάκων με βάση τον πληθωρισμό θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η σύνθεση της οικογένειας και οι ηλικίες των μελών της. Επαναλαμβάνουμε επίσης τη θέση μας ότι οι πράσινες φορολογίες δεν θα πρέπει να οδηγήσουν σε πρόσθετη επιβάρυνση των χαμηλών και μεσαία εισοδηματικών στρωμάτων και ως εκ τούτου, θα πρέπει να παραχωρηθούν αντισταθμιστικά μέτρα για ομαλή μετάβαση.

Κύριε Πρόεδρε,

Στο υπόμνημα που σας αποστείλαμε στις 2 Οκτωβρίου 2023 ζητούμε συνάντηση μαζί σας για συζήτηση αυτών των πολύ σοβαρών θεμάτων για τους εργαζόμενους και την κοινωνία ευρύτερα. Με δυσαρέσκεια σημειώνουμε ότι δυστυχώς αυτό δεν έγινε. Αναμένουμε ότι έστω και τώρα θα κληθούμε σε συνάντηση και θα μας δοθεί η δυνατότητα να συζητήσουμε μαζί σας τις εισηγήσεις μας οι οποίες στοχεύουν στην ολοκληρωμένη και αποτελεσματική στήριξη της κοινωνίας.

Αναμένοντας την ανταπόκρισή σας.

Oι οργανώσεις:

ΠΕΟ, ΣΕΚ, ΠΑΣΥΔΥ, ΔΕΟΚ, ΟΕΛΜΕΚ, ΟΛΤΕΚ, ΠΟΕΔ, ΠΟΠ, ΠΟΠΟ, Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών, Παγκύπρια Ένωση Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής, ΕΚΥΣΥ, ΠΑΣΥΣ ΣΕΚ